Ontwikkeling stimuleren met muziek

Op YouTube vinden we vele nummers die betogen positieve invloed te hebben op het brein. De ene richt zich op focus, de ander op rust, herstel, gevoel van liefde of juist op het activeren, en ga zo maar door. Hoe zit dat? Waarom stellen de koppen van de nummers dit en klopt het dat muziek bijdraagt aan de ontwikkeling van mensen, en in het bijzonder kinderen?

Muziek en de ontwikkeling bij het jonge kind

Muziek heeft altijd een belangrijke rol gespeeld in de ontwikkeling van kinderen. Het beoefenen van muziek biedt niet alleen plezier, maar draagt ook bij aan de cognitieve, sociale en emotionele ontwikkeling van een kind, eigenlijk voor elke leeftijd. In dit blogartikel bespreken we de verschillende voordelen van het beoefenen van muziek en hoe het bijdraagt aan de groei en bloei van jonge kinderen.

Cognitieve voordelen van het beoefenen van muziek

Er is veel onderzoek gedaan naar de invloed van muziekbeoefening op de cognitieve ontwikkeling. Muziek stimuleert verschillende delen van de hersenen, wat leidt tot verbeterde geheugen-, taal- en concentratievaardigheden. Kinderen die regelmatig muziek maken, hebben vaak een beter ontwikkelde luistervaardigheid en hebben meer kans om goede prestaties te leveren op school. Dit komt onder andere doordat muziek de neurale verbindingen in de hersenen versterkt, wat cruciaal is in de vroege ontwikkelingsjaren.

Motorische en fysieke ontwikkeling

Naast cognitieve voordelen heeft het beoefenen van muziek ook fysieke voordelen. Kinderen leren verbanden leggen in het brein door geluiden aan beweging te koppelen. Door instrumenten te bespelen, worden voornamelijk de handen motorisch geprikkeld. Dit draagt bij aan de ontwikkeling tussen hand-oog coördinatie en het gehoor. Wanneer de instrumenten wat vaker zijn beoefend, ontstaat ook ritme en nodigt dit uit tot beweging. Deze beweging is niet alleen gezond maar draagt opnieuw bij aan groei en ontwikkeling van het kind waardoor zij in een later stadium zich beter ontwikkelen in de motorische handelingen, zoasl bijvoorbeeld schrijven (hand-oog coördinatie).

Sociale- en emotionele ontwikkeling

Wanneer kinderen samen muziek maken, leren ze samenwerken, communiceren en respecteren de ideeën van anderen. Dit kan helpen bij het opbouwen van zelfvertrouwen en een gevoel van saamhorigheid. Daarnaast is muziek een expressieve kunstvorm die kinderen helpt hun emoties te begrijpen en te uiten. Dit maakt het een belangrijk onderdeel van hun sociale- en emotionele ontwikkeling. Samenspel kan solo-spel verrijken. Het vereist afstemming op elkaar, alertheid en communicatie. Allen van belang in de ontwikkeling van het 'zelf' en 'ons' en daarmee het positieve gevoel in contact met anderen, als onderdeel van de wereld.

Eigen aanvulling, conclusie en waarneming

Wat ik vooral merk is dat muziek bijdraagt aan ontwikkeling doordat rimte helpt onthouden. Vroeger zongen mensen op het land liedjes om verhalen over te dragen en dingen te leren. Nu nodigt melodie nog steeds uit tot meedoen. Kinderliedjes zijn hiervan een mooi voorbeeld waarin kinderen leren vormen, kleuren en beweging te herkennen en onderscheiden. Verhalen worden nog steedss overgebracht, hoewel wij als volwassenen daar niet altijd bewust van zijn. Naast het vergroten van taalbegrip en onthouden, kunnen kinderen ook toegankelijker zijn wanneer hen op melodieuse toon iets wordt gevraagd of opgelegd in plaats van spreektoon. Mensen dragen emotie over door tonatie (en ja zeker vibratie en daarmee frequentie) dus wanneer je op vrolijk, lieve en zachte toon zingt dat het tijd is om op te staan, is dat voor sommigen prettiger dan het op zachte toon te zeggen. Denk hierbij ook aan een opruimliedje (voor de hipperds onder ons, Meester Mo maakt wel leuke flotte liedjes die misschien bij kunnen dragen bij het opruimen). In de auto samen zingen helpt de tijd fijn door te komen, wij zonden vaak mee met de rustige kinderliedjes van Poppy zingt (moet wel zeggen dat ik sommige liedjes over olifanten, varkens en beren vaak oversla omdat ik de boodschap niet leuk vind).

Oke, dus mijn lijstje muziek en kinderen:

1. beoefenen hand-oog coördinatie

2. motorische ontwikkeling

3. taalontwikkeling

4. executieve functies

5. sociaal- emotionele ontwikkeling

6. erkenning aan en uiting van emotie

7. beoefening van het gehoor en luisteren

8. draagt bij aan 'samen'

9. kan helpen onprettige taken plezieriger te maken

10. ondersteund geheugen (denk aan kinderliedjes en dementerenden)

Ontzettend positief

Terwijl ik aan dit stuk werk, merk ik dat ik heel gretig allemaal informatie wil lezen, opsponzen en jou wil doorverwijzen. Ga ik niet doen, dan wordt het een zootje hier. Wel verwijs ik nog naar een aantal spellen en instrumenten die wij in huis gebruiken om aan onze muzikaliteit te werken en nodig ik je van harte uit eens rond te kijken op het net, in boeken en artikelen en vooral bij jullie zelf: wat gebeurt er als jullie muziek (in welke vorm) inzetten?

Bij ons is muziek helaas geen dagelijkse kost, wat ik eigenlijk wel zou wensen. Wij wonen in een rijtjeshuis en zijn eigenlijk allemaal gevoelig voor prikkels (alleen papa blijkt hier bijzonder weinig last van te hebben). Ook kan het bespelen van instrumenten al snel uitlopen op enthousiast getrommel met de gitaar op de kist, de klankschaal als drum worden gebruikt en de fluit in mijn oor blijven suizen. Heel gezellig en wel wat overdreven, maar we oefenen in het bespelen in plaats van ermee te spelen ;) En ook dat, ik vind het spelen met klanken ook van belang. Daarnaast zetten wij regelmatig muziek op. Soms heb ik het gevoel dat ook Mozart, Chopin en Brahms al te veel indrukken geven en muziek van Vivaldi of Joseph Bologne haar te veel prikkelen. Handpan-muziek is zij geen fan van, fluitmuziek reageer ik onrustig op, chantings en frequence-nummers vind ik altijd een beetje spannend omdat ik niet weet wat de invloed of intentie is van de meditatie die wordt overgebracht. Zodoende staat er niet dagelijk muziek aan maar kijken wij echt naar wat op het moment past. En zoals ik zojuist heb gesponsd, geeft Einstein heel terecht aan dat je beter kunt luisteren vanuit stilte en stilte bij jezelf helpt om met rust en vertrouwen de wereld te beschouwen. Wij zoeken dus regelmatig naar stiltemomenten en dat is nou een prachtig onderwerp voor een volgend blog.

Al met al heeft het beoefenen van muziek dus niet alleen fysieke voordelen, maar ook sociale en emotionele voordelen die bijdragen aan de algehele ontwikkeling van een kind. Door muziek te integreren in het dagelijks leven, kunnen ouders en verzorgers een omgeving creëren die rijk is aan stimulatie en groei voor hun kinderen. Het aanmoedigen van muziekbeoefening kan niet alleen de liefde voor muziek bij een kind vergroten, maar ook bijdragen aan een holistische ontwikkeling.

Naslagwerk

Op mijngezondheidsgids.nl lees je een leuk stuk over de toepassing van muziek maken in de klas. Hoe het bijdraagt aan de ontwikkeling als basisaanbod, niet als "kers op de taart", zoals het in het artikel wordt benoemd.

Erik Scherder schrijft in zijn boek, 'Singing in the brain' (link naar e-book), over de samenwerking tussen muziek en de hersenen. Hij beschrijft hierin bijvoorbeeld dat musici over het algemeen beter in staat zijn ritmes in zinnen te ontdekken, en daarmee een beter taalbegrip zouden kunnen hebben. Op YouTube vind ik een muziekaal college door Schreder en Dick Swaab (ook onderstaand)

Een prachtig stuk waarin een muziekdocent aan de vrije school omschrijft hoe stilte tot luisteren behoort en hoe muziek daar behulpzaam in kan zijn, De kracht van de stilte – Over het therapeutische in de muziek – Reinhild Braß.
Hierbij aansluitend een overzicht van uitspraken van Rudolf Steiner over pedagogie en muziek.

Oh zo veel! Ben je verder geïnteresseerd? Laat het even weten, dan stuur ik je een aantal artikelen en websites toe.

Onderstaand vind je nog een aantal artikelen die je kunt inzetten voor het beoefenen van muziekinstrumenten. Door gebruik te maken van deze links, steun je onze inzet en kunnen wij de website online houden! Dank bij voorbaat.

Oh. Nog even voor mijn zekerheid: Ik ben wel voorstander van akoestische instrumenten omdat electronisch een andere uitwerking heeft op het brein, ben ik van overtuigd maar kan ik niet direct onderbouwen. Voel vooral zelf wat je fijn vindt om te beluisteren en te bespelen. Maar! Ik denk ook dat wat oudere kinderen heel leuk kunnen oefenen, expressie geven aan en en ontwikkelen met bijvoorbeeld een dj-set of iets dat eventueel beter aansluit bij hun eigen muziekvoorkeur.

Wat ik het fijne vind aan deze instrumentenset, is dat het voornamelijk van natuurlijke producten is gemaakt en kinderen de mogelijkheid geeft lekker in de mand te graaien. De trommels houd ik vaak apart zodat daar geen potlood doorheen gaat en de belletjes leg ik nog wel eens voor mijn eigen rust op de kast.
Grote aanrader!

Ik kon helaas de gitaar die wij hebben niet vinden en weet dus niet of deze ook wel zo stevig en prettig is. Ik vind de houten kast en hals heel fijn en dat niet elke snaar van nylon is, is voor mij een belangrijk punt. Heerlijk om mee te pingelen en prettig geluid.

Muziekaal college door Erik Schreder en Dick Swaab

Kijk ook eens bij MijnHemeltje voor heel leuke artikelen