Financiële opvoeding van kinderen

Hoe jij omgaat met geld, de gedachten die jij erover draagt en het voorbeeld dat jou is geleefd, heeft direct invloed op de manier van omgaan met geld van de kinderen die jij opvoedt. Elk kind pakt de lessen anders op en elk kind komt andere levenssituaties tegen en maakt andere keuzes waardoor de uitkomst van omgang met geld een tot een ander resultaat leidt. Ook in hetzelfde gezin.

Hoe wil jij dat de relatie met geld eruit ziet voor jouw kind?

De opvoeding van kinderen gaat verder dan aandacht besteden aan morele waarden en sociale vaardigheden, ook het financiële aspect is een belangrijk deel van de opvoeding. Kinderen die op jonge leeftijd leren over geldbeheer, hebben meer kans om later verantwoorde en weloverwogen financiële beslissingen te nemen. Binnen de huidige maatschappij en de kansen die wij nu kennen, is "geld" een prominent aanwezige factor. Helaas? Daar heb ik wel gedachten over natuurlijk maar dat bewaar ik voor een ander blog.

Wat ik wel weet, is dat de gedachte over geld, de overtuiging die jij hebt, en elk ander heeft, invloed heeft op zowel de beleving van "rijkdom", "schaarste" en "genoeg" als de financiële resultaten. De "money mindset", zoals tegenwoordig in menig podcast en artikel wordt besproken, beïnvloedt de keuzes die je maakt en hoe je met geld omgaat (leuk reflectief en uitnodigend kaartenspel voor jou; Money mindset, waarin je ontdekt hoe jouw onderbewuste overtuigingen en persoonlijkheid rondom geld is en aanpassingen kunt doorvoeren waar jij dat nodig acht).

De money mindset van je kind begint bij jou

Als je met oprechte interesse kijkt naar jouw overtuigingen rondom geld, ga je patronen ontdekken en waarschijnlijk herkomst vinden bij je voorouders. Dat geldt ook voor jouw kind wanneer het opgroeit. Vraag je daarom af hoe jij, je partner en andere opvoeders tegenover geld, of het geldsysteem, staan (vrienden, school en clubs incluis). Als je dat helder hebt voor jezelf, durf dit dan eens naast de resultaten te leggen en na te gaan of dit is wat je jouw kind toewenst. Niet alleen de uitkomst maar vooral de beleving.

Hoe kun je kinderen financial literacy bijbrengen?

Een effectieve manier om kinderen financiële geletterdheid bij te brengen, is via praktische ervaringen. Begin met eenvoudige concepten zoals 'geld' als ruilmiddel (boekenblog Eiki en Oeki moeten betalen), boodschappen doen en sparen. Door kinderen te betrekken bij dagelijkse uitgaven, wordt het ruilmiddel als normaal beschouwd. Hierin vind ik de eigen optiek heel belangrijk omdat 'normaal' een gebruik is, niet een "goed" of " kwaad". Dat is de betekenis die wij er zelf aan geven.

Wij nemen de kinderen regelmatig mee naar de winkel. Winkels staan bomvol gespreksonderwerpen. Wanneer het kind begint cijfers te lezen en daar begrip in te krijgen, is het bijvoorbeeld leuk eens te kijken wat de prijzen zijn van verschillende potten pindakaas of wat het verschil is tussen de prijzen in verschillende winkels. Waarom is de prijs van 'Calvé Pindakaas' zoveel hoger dan de prijs van de pot 'Gwoon', en waarom is die met het welbekende groene blaadje ook hoger geprijsd dan die andere potten? Waar liggen verschillen? Lina begint dit goed op te pakken en kijkt nu naar de cijfers! Daarin bespreken wij dan weer wat de kwaliteit en de kwantiteit is van het product en de wensen die wij daarin hebben. Om bijvoorbeeld bij de pindakaas te blijven, heb ik soms niet genoeg geld beschikbaar om de biologische grote pot te kopen en kies ik voor de niet biologische. Dan kijken we nog naar wat staat er op de ingrediëntenlijst en wat hebben we nodig? Lina hoeft dit nog niet toe te passen, maar door dit samen te bespreken, leert zij wel dat het dragen van een merk of keurmerk invloed heeft op de prijs. Niet altijd omdat het product van andere kwaliteit is, maar simpelweg soms al door branding en bereik.

Maak er een spel of uitdaging van

Bij gebruik van onderstaande links, wordt je direct doorgewezen naar de betreffende affilatepartner en ontvangen wij een kleine vergoeding. Wij blij, zij blij en vooral jij blij!

Maak samen een spaarpot van bijvoorbeeld een houten kistje en moedig kinderen aan om het geld dat zij t.z.t. krijgen opzij te zetten voor iets dat ze echt willen hebben. Voor jonge kinderen is dit nog heel moeilijk te overzien, dat neemt het belang van het gespreksonderwerp niet weg. "Als je die mooie pop wilt, kost dat €35,00. Je hebt voor je verjaardag €20,00 gekregen. Is dat genoeg? Nee. Oke. Wil je dan verder sparen of wil je iets kopen dat je nu met dat geld kunt kopen?". Wanneer een kind toch wil sparen, kun je dan samen manieren vinden om geld te "verdienen"?

Sommige kinderen krijgen geld voor dagelijkse taken, anderen voor projectmatige 'opdrachten', (sport-/school-)resultaten of zakgeld. Natuurlijk zijn er ook manieren om geld te 'vinden'. Maak samen een wandeling en neem de flesjes en blikjes die je langs de weg vindt mee om voor statiegeld in te ruilen. Natuurlijk pak je dan het e.e.a. overig ook op, dus neem twee zakken mee: één voor vuilnis en één voor statiegeld-goed. Ook kun je samen een lijst maken met focuspunten, hoeveelheid geld of bijvoorbeeld dat waarvoor een kind wil sparen.

Spelletjes en Leermiddelen

Spellen zijn een effectieve manier om de principes van financieel management aan kinderen te leren. Gebruik bordspellen zoals 'Monopoly', 'Little Market' of digitale apps die zich richten op het beheren van geld. Rollenspel, bijvoorbeeld in vorm van winkeltje spelen (zoals deze van Little Dutch) biedt inzichtelijk waar geld ter sprake komt en kun je heel goed op niveau verdiepen. Deze spellen maken leren leuk en interactief, waardoor kinderen beter onthouden wat ze hebben geleerd. Natuurlijk zijn boeken een fantastisch middel, we hadden het eerder al over Oeki en Eiki die moeten betalen en 'Het te gekke geldboek voor kinderen' schijnt ook een aanrader te zijn! Het lijkt mij ook leuk mijn kinderen te betrekken in het boeken en plannen van bijvoorbeeld een vakantie en daarbij een budgetplan te maken: wat willen we, wat kunnen we, wat hebben we nodig, hoe zorgen we daarvoor? Natuurlijk komt daarbij ook het inkomen ter sprake: waar haal je inkomen uit. Leuk onderwerp voor een ander blog! Laat ons vooral weten hoe jij dit gesprek voert met je kinderen en welke mogelijkheden jij ziet!

Onze rol als ouders in Financiële educatie

Ouders spelen een belangrijke rol in het overbrengen van financiële kennis. Transparantie is hierbij belangrijk. Praat openlijk en op niveau over geld, schulden en geld besparen. De benadering die ouders kiezen als het gaat om geldmanagement zal de houding van hun kinderen ten opzichte van geld beïnvloeden. Wanneer kinderen ervaren dat hun ouders verantwoord omgaan met geld, zijn ze geneigd om die gewoonten na te volgen. Tegenovergesteld natuurlijk ook. De vraag is alleen wat jij verantwoord vindt. Is geld een middel of een leefwijze? Ga je eigen overtuigingen na en vraag je af wat je wilt voorleven en overdragen aan je kinderen. Heb jij nou een afkeer tegen het geldsysteem? Ook dat krijgt het kind mee. Wat zijn de inzichten, wat zijn de consequenties van handelingen en waar kom je in welke mate in aanraking met geld?

Afsluitend

Kinderen groeien op in een wereld waarin geld een belangrijke rol speelt. Hoe belangrijk en welk waardeoordeel jij eraan hecht, is aan jullie. Jij voedt je kind op. Jij bepaalt (in zoverre) waarmee je je kind "voedt". Door hen op jonge leeftijd te leren over geldsystemen, geldstromen, sparen, budgetteren en verantwoord geldbeheer, kunnen we hen voorbereiden op een toekomst met financiën.

Ik ben heel benieuwd wat jouw financiële opvoeding behelst. Zelf ben ik opgegroeid met de overtuiging van mijn ouders dat geld een naar iets is. Mijn grootouders beheersten het redelijk en waren gericht op de toekomst, mijn ouders hadden vooral een afkeer tegen het "corrupte" geldsysteem. Ik zoek nog naar mijn weg en neem mijn kinderen in die zoektocht mee. Transparant op niveau, met de kennis die ik heb en vind.