Emily en ik hebben met elkaar afgesproken om de week een blog te posten en een boekreview. Ik ben dus al dagen van te voren begonnen een blog over koorts te schrijven. Dan komt er van alles tussendoor, het is vakantie, regelzaken die nu gedaan moeten worden, het goede idee planken in de kast op te hangen en dus alles uit de kast te halen zonder de materialen om alles ook weer op te kunnen bergen beschikbaar te hebben, ditjes datjes en ik-wil-van-allesjes.

Zucht.

En. Het wordt weer tijd om de winter van de menstruatiecyclus te betreden. Dus ik wil ruimte en dat gaat niet met twee jonge kinderen waarvan de jongste na zijn tweede nog steeds aan de borst in slaap wil vallen om er vervolgens aan te blijven hangen en boos wakker te worden als je hem eraf wilt halen.

Zucht.

Chagrijnig

Om er voor jou niet alleen een wat-een-gezeur-maar-toch-wel-grappig-herkenbaar-verhaal van te maken, ga ik even in op de technische kant van het woord 'chagrijn'. Want waar komt het eigenlijk vandaan en waarom hebben we er soms zo "last" van?

Waar komt het woord 'chagrijnig' vandaan?

Met enige kennis van de Franse taal, herken je misschien het eerste deel; 'chagrin', wat 'verdriet' betekent, ook wel 'verdrietige ontevredenheid'. Ook wordt de term 'korzelig' gebruikt bij uitleg en vertaling. In mijn Westfrieze taalkennis en mijn inhoudelijke wetenschap van het ABN, komt mij dat woord niet bekend voor. Dus: De Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren geeft als omschrijving: "ontstemd". Meer informatie is te vinden op Onzetaal.nl. Zij geven als een van de uitleg-woorden "zwartkijker", dat vind ik een prachtige omschrijving. Als ik met mijn gemopper fris zou kijken, zou ik niet zo klagen. Maar omdat ik alles maar "zwart" bekijk (aangeleerde kleur-stemming), heb ik van alles om over te fitten, zuchten, klagen, mopperen, 'zuur' te praten, enzovoorts.
Ik wist niet eens dat er mensen zijn die 'sacherijnig' schrijven, maar dat blijkt dus net zo goed te passen, volgens Onzetaal.nl. Andere woorden, zoals ik die schreef toen ik 13 was, zijn o.a. 'saggie' of 'saggerijnig', ook helaas opgenomen door Onzetaal.nl.
Wanneer het woord in Nederland in gebruik is genomen? Ergens rond 1720 is het voor het eerst op schrift teruggevonden, aldus wiktionary.org.

En ja, er is ook nog 'Chagrijnleer'. Totaal niet interessant nu. Maar is een ledersoort.

Wat is 'chagrijnigheid'?

Wat het is? Ik denk dat je dat in voorgaande stuk wel hebt kunnen opmaken.

Geintje.

Chagrijnigheid omschrijf ik het liefst als een emotionele staat waarin zaken steeds vanuit negatief standpunt worden benadert. Ik herken het bij anderen doordat zij wat nors kijken, lippen hangen niet direct naar beneden maar bijna wel, ogen staan op 'kijk-mij-niet-aan-en-praat-al-helemaal-niet-tegen-mij' en lijken zich wat te verstoppen of niet gezien willen worden. Ik hoor het aan anderen door het stemgebruik en de mate waarin zij bereid zijn een "sociaal acceptabele" vraag te stellen, zich te herhalen of uitleg te geven aan wat zij vragen of zeggen. Er klinkt duidelijk ongeduld en 'zucht' door het praten, als iemand die zich chagrijnig voelt al wil praten. Hoe iemand met chagrijnigheid omgaat is totaal afhankelijk van de chagrijnigheid, persoon en de situatie. De een gaat eten, de ander gaat rennen, weer een ander zoekt drama om te kunnen gaan huilen of lekker ruzie te maken, en er zijn mensen die doen alsof er niets aan de hand is tijdens bijvoorbeeld een gesprek of op werk (kan ik niet, vind ik fantastisch knap voor korte perioden en daarna moet je dat toch echt loslaten voor je eigen gezondheid volgens mij) en er zijn mensen die doen alsof er niets aan de hand is om zichzelf weer uit de chagrijn te halen, een soort van geef het geen aandacht, dan bestaat het niet.

Waarom hebben we 'last' van chagrijnigheid?

Ja, 'chagrijnigHEID', want chagrijnig zijn is net zo vervelend als iemand anders die chagrijnig doet.

Wanneer iemand chagrijnig is, wil deze vaak niet in gesproken verbondenheid en in veel gevallen ook niet worden aangeraakt. Persoons- en situatieafhankelijk wil iemand tegelijk juist wel aangeraakt worden en aandacht krijgen.

Als chagrijnige heb je waarschijnlijk geen zin om mensen tegen te komen en wil je anderen vermijden, wil je je verstoppen. Dat is best uitdagend want overal is tegenwoordig wel iets of iemand wat kan triggeren (behalve gewoon even buiten zijn maar daar moet je vaak wel heen en dat is een garantie op anderen tegenkomen). De kans dat je 'uitvalt' of 'kattig' gaat doen is zeker aanwezig en wat iemand ook doet of zegt het is gewoon..... 'pffffff', houd toch op, val mij niet lastig. Alles is teveel.

Als persoon die met de chagrijnige in aanmerking komt, loop je vaak wat op je tenen. Er wordt finesse geëist omdat je anders in conflict raakt wat alleen maar op chagrijnigheid is gebaseerd en niet op werkelijke onderdelen en daarmee zonde kan zijn voor de relatie. Ook kan het zijn dat je zelf gevoelig bent voor de emotionele staat van de ander waardoor je de chagrijnigheid gaat internaliseren. Superzonde want dan zit jij met de zure pruim.

Verder is chagrijnigheid gewoon een staat. Een staat die voorbij gaat. Dus laat je je er echt last van hebben?

Kun je wat doen aan chagrijnigheid?

Ja.
Zoveel.

Wil je dat gedurende chagrijnige staat? Waarschijnlijk niet.

Ga je dan maar in je chagrijn zitten? Misschien. Soms helpt dat. Maar je kunt ook even wachten op een moment dat je iets moet (nu naar het toilet!) of je ruimte voelt om toch even over een drempel te stappen en actie ondernemen.

Wat je kunt doen:

• ga naar buiten

• ga dansen

• zet muziek op

• schreeuw even

• beweeg

• zing

• slaap

• uit je op jouw manier (zonder anderen tot last te zijn als dat even kan)

• uit de situatie stappen (verplaats jezelf of verander je activiteit)

• schrijf je geklaag op en verbrand het met het besluit dat het nu klaar is

• ga na of er frictie is wat je (nog) niet onder ogen wilt zien*

• neem voeding tot je wat je helpt ipv wat je een vervelend gevoel gaat geven achteraf

• heb je iemand bij wie je even kunt klagen, niet te vaak natuurlijk, of creëer een cirkel van benaderbare personen bij wie je dit kunt doen om de ander niet te belasten

• kun je er een grappige kant aan breien?

• benoemen dat je chagrijnigheid ervaart en klaagt (erkenning) en er een alternatief tegenover zetten (herstel)

• opnoemen of opschrijven wat er NU allemaal echt zo vervelend is, wat je allemaal moet/mag, wat je voelt, enz. Dat wat nu in de weg zit van lekker op rolletjes gaan

• even heel gemaakt overal iets positiefs over of bij zeggen (even lekker een kop koffie, even lekker een stukje lopen, lekker een volgende taak afronden, wat een fijn gesprek, enz.)

• in bewustheid brengen van dankbaarheid

• en! wat tegen chagrijnigheid helpt? Via de link shoppen op mijnhemeltje of bij Dille en Kamille

• ......? Vul jij het aan?

Het is geheel aan jou wat je doet met je chagrijnigheid. Je kunt het laten voor wat het is, je kunt er wat aan doen. Wat je ook kiest en hoe je er ook mee omgaat, het is aan jou. En het gaat voorbij.
Het is ook aan jou, als bijstander, om ermee te doen wat jij wilt. Je hoeft er niet naar te luisteren he, je hoeft (in de meeste gevallen) niet bij diegene in de buurt te blijven (tjonge. Je zult maar in een ladderkraan zitten met je chagrijnige collega. De hele dag, bovenin, naar geklaag en gezucht luisteren...)

*Leuk onderdeel: chagrijnigheid komt ergens vandaan. Soms zijn het gewoon hormonen, soms gewoon overprikkeling en soms zijn er zaken die je misschien weg hebt willen stoppen maar eigenlijk niet meer kunt weghouden. Denk hierbij bijvoorbeeld aan iemand aanspreken, een taak doen die op je ligt te wachten, verschillende zaken tegelijk, rekeningen die je niet kunt maar wel wilt betalen, afhankelijkheid ervaren, en ga maar door.

En jij?

Hoe ziet jouw chagrijnigheid eruit, wat doe je ermee en hoe ga je met andere chagrijntjes om?